Dzieci zazwyczaj cieszą się na myśl o wypadaniu ząbków. To dla nich sygnał, że rosną, ale jednocześnie mogą być trochę niepewne i niecierpliwe. Waszą rolą jako rodziców jest pomóc dzieciom przejść przez ten okres.
Kiedy zaczynają wypadać mleczne zęby?
Pierwszych oznak wypadania mlecznych ząbków można zazwyczaj spodziewać się około szóstego roku życia, ale nie ma powodu do niepokoju, jeśli wszystko zacznie się nieco wcześniej lub później. Zakres czasowy jest szeroki, między 5. a 13. rokiem życia waszego dziecka. Jako pierwsze niemal zawsze wypadają dolne przednie siekacze, a następnie ich górne odpowiedniki.
W jakiej kolejności i jak długo wypadają zęby?
Dokładny harmonogram wypadania u każdego dziecka jest inny, ale zazwyczaj zaczyna się właśnie od przednich zębów – dolnych i górnych siekaczy, potem wypadają siekacze boczne, pierwsze trzonowce i kły. Na końcu, między dziewiątym a trzynastym rokiem życia, wypadają drugie mleczne trzonowce. Wypadanie zębów to proces stopniowy, cały przebieg może trwać 6–7 lat.
Dlaczego w ogóle wypadają mleczne ząbki?
Mleczne zęby pełnią kluczową funkcję we wczesnym dzieciństwie, umożliwiając prawidłowe żucie, mowę i kształtowanie szczęki. Kiedy pod dziąsłami zaczynają tworzyć się zawiązki zębów stałych, korzenie mleczaków stopniowo ulegają resorpcji, aż ząbek się poluzuje i ostatecznie wypadnie w naturalny sposób.
Wyrastanie nowych zębów
Warto zawczasu poinformować dzieci, że po wypadnięciu pierwszych zębów wkrótce zaczną wyrastać nowe i większe zęby. Zęby stałe są wyraźnie większe, mają ciemniejszy kolor i bardziej zaznaczony kształt. Zdarza się, że nowy ząb stały zaczyna wyrastać wcześniej niż mleczny wypadnie. To zupełnie normalne, ale w razie wątpliwości zawsze skonsultujcie sytuację ze stomatologiem.
Zaleca się pozwolić, aby ząbek wypadł samoistnie. Jeśli jednak jest bardzo rozchwiany i przeszkadza przy jedzeniu, można go ostrożnie wyjąć czystą ręką lub chusteczką.
Jak rozmawiać z dziećmi o ząbkach?
Ważne jest, aby tłumaczyć dzieciom wszystko prosto i jasno, jako coś całkowicie naturalnego. Z młodszymi dziećmi używajcie prostych zdań: „Teraz masz małe ząbki, które stopniowo wypadną. Potem wyrosną ci większe i mocniejsze zęby, które zostaną już na całe życie.”. Ze starszymi dziećmi możecie obejrzeć tematyczne filmy wideo albo przeglądać książki o ludzkim ciele.
Obawy i najczęstsze pytania dzieci
Dzieci często boją się nieznanego i obawiają się bólu lub krwi. Powiedzcie im otwarcie, że mogą odczuwać lekki nacisk lub niewielki ból, a czasem zobaczyć odrobinę krwi, ale nie ma się czego bać. Zawsze podkreślajcie, że to naturalny i normalny etap rozwoju ludzkiego ciała i przez to przeszedł każdy dorosły.
Higiena podczas wypadania ząbków
Dostosujcie mycie zębów do tego, ile rozchwianych zębów dziecko ma w buzi. Rozchwiane zęby lepiej czyścić delikatniej, szczoteczką z miękkim włosiem, aby uniknąć bólu.
Gdy ząbek wypadnie, dziecko powinno przepłukać usta czystą, letnią wodą. Delikatne krwawienie jest normalne.
Jeśli dziecko odczuwa ból, zaproponujcie ulgę w postaci delikatnego masażu dziąseł, chłodnego okładu lub odpowiednich żeli przeznaczonych specjalnie do łagodzenia bólu w jamie ustnej.
Wypadanie mlecznych ząbków to oznaka wzrostu i zdrowego rozwoju. Pamiętajcie, że wasza spokojna obecność i zainteresowanie wspierają dziecko najbardziej. Możecie zachować niektóre ząbki na pamiątkę.